"Yeşil Türbe'yi gezdik dün akşam... Duyduk musiki gibi zamandan çinilere sinmiş Kur'an sesini..."
Ahmet Hamdi Tanpınar "Bursa'da Zaman" adlı şiirinde bu dizilerle Yeşil Türbe'ye olan duygularını dile getirmiş.
Külliyenin kuşkusuz en tanınmış yapısıdır türbe...
Çelebi Mehmed için yaptırılan ve cephelerini süsleyen yeşil-turkuaz kabartma çinilerin rengiyle anılır ve yapımı vefatından 40 gün önce tamamlanmıştır.
Vefatı da halktan 40 gün gizlenmiş, daha sonra defnedilmiştir.
Yıldırım Beyazid’in oğlu, Osmanlı padişahlarının beşincisi Çelebi Mehmed tarafından 1421 yılında yaptırılır Yeşil Külliyesi...
Osmanlı Devletinin ikinci kurucusu olarak da anılan Çelebi Mehmed, 34 yıllık mücadelelerle dolu hayatında, 24 kez savaşa katılmış, 40 ayrı yerinden yara almıştır.
Bir başka şair Suat Asral’ın dizelerinde ise Yeşil Türbe şöyle anlatılmıştır:
“Bursa’nın altın kubbelerinde güneşler doğar, güneşler batar… Yeşil’de bir tepe üzerinde Çelebi Mehmed yatar…”
Türbede sadece Çelebi Mehmed’in kabri bulunmaz. Yanında kızlarından Selçuk Hatun, Hafsa, Ayşe, Sitti Hatun; oğulları Mahmud, Yusuf, ve dadıları da defin edilmiştir.
Yeşil Türbe, külliye içerisinde bulunan Yeşil Camii’nden yüksekte yapılmış olup bu durum çok alışılagelmiş değildir.
Tarihçiler bunun sebebini şöyle açıklar:
Osmanlı zor döneminde dahi dosta düşmana karşı "ayaktayız" mesajını vermiştir.
Timur yenilgisi ve kardeşler arasındaki iktidar mücadelesi sonrası Çelebi Mehmed, böylece Osmanlı'nın yıkılmadığını ve eskisinden daha parlak eserler yapbileceğini göstermiştir.
Mimarı Hacı İvaz Paşa’dır. Nakkaşları Ali bin İlyas Ali, Mahmud el Mecnun ve Ali bin Hacı Ahmed Tebrizi’dir.
En dar yüzü 8,45 metre, en geniş yüzü 8.87 metre olan sekizgen prizma bedene sahiptir.
Mermer çerçevelerin, sağır kemerlerin ve pencerelerin etrafı geçme rumi motifli bir bordürle kaplıdır.
Diğer kısımlar turkuaz renkli çinilerle kaplanmıştır.
Pencere alınlıkları koyu lacivert zemin üzerine, ince çizgilerle üç yatay bölüme ayrılmış sahalarda, ayet ve hadisler yazılıdır.
Türbeye yeşil, turkuaz çinilerle kaplı olmasından dolayı Yeşil Türbe ismi halk tarafından verilmiştir.
Türbe’nin giriş kapısı 1855 depreminde büyük hasar görmüş, 1864’de yapılan onarımla, horasanla sıvanarak bugünkü görünümüne sokulmuştur.
Türbe zamanımıza ulaşan en muhteşem çinili mihraba sahiptir.
Renkli süsleme sanatının bir şaheseridir.
Givli süs sütunları üç sıra mukarnas, rumi, palmet, kıvrık dal motifleri, kalın yazı dizileri ve tepeliği ile Yeşil Cami mihrabını andırmaktadır.
Yeşil Türbe’nin bir başka özelliği ise ölümün yeşil ve serin çiniler arasında sevgi denizine dönüşmesidir.
Bursa’nın ufuklarında kutsal nurları toplayan kubbe ve çinilerin etkisiyle insanı büyüleyen Yeşil Türbe’nin rengi, eski Bursa baharlarından süzülmüş bir öz su gibidir.
