Dünya genelinde 200’ü aşkın ülkede ve bölgede görülen yeni tip corona virüs (Covid-19) pandemisi nedeniyle vaka sayısı 30 milyonu ölü sayısı ise 945 bini aştı. Etkisi her geçen gün salgının durması için tüm dünya gelecek bir aşıyı dört gözle bekliyor. Ancak aşının dünyadaki herkese adil olarak dağıtılmayacağı endişesi gittikçe büyüyor. Yardım kuruluşu Oxfam, aşı çalışmalarının son aşamasında bulunan AstraZeneca, Gamaleya/Sputnik, Moderna, Pfizer ve Sinovac’ın aşı stoğunun yüzde 51’inin dünya nüfusunun yalnızca yüzde 13’üne sahip olan zengin ülkeler tarafından satın alındığını belirtti. Buna göre geri kalan yaklaşık 7 milyar insan, 2 buçuk milyar doz aşıyla yetinmek zorunda kalacak.
Söz konusu rapor, dünyada 945 bin insanın ölümüne yol açan hastalığı durdurmak için zorunlu görünen corona virüs aşısının herkese adil olarak dağıtılmayacağına dair endişeleri artırdı.
Bununla birlikte, çalışmada ilaç devlerinin dünyadaki herkese yetecek kadar üretim kapasitesine sahip olmadığı vurgulandı.
Airfinity adlı analitik şirketinin verilerini kullanan Oxfam dünyasa 3. aşama klinik deneylerin sonuna gelen 9 ilaç şirketiyle yapılan 5 anlaşmaya ait bilgilerin kamuya açık olduğu belirtti. Söz konusu anlaşmaları yapan şirketlerin arasında AstraZeneca, Gamaleya/Sputnik, Moderna, Pfizer ve Sinovac yer alıyor.
TOPLAM AŞI KAPASİTESİ 5,94 MİLYAR
Raporda, AstraZeneca, Gamaleya/Sputnik, Moderna, Pfizer ve Sinovac’ın toplam aşı üretim kapasitesi 5,94 milyar olarak hesaplandı. Raporda aşıların çift doz olarak uygulanması halinde 2,97 milyar insana yetebileceği belirtildi. Ancak durum böyle olmayacak.
“5,330 milyar doz aşının anlaşması hali hazırda yapıldı, bunların 2,728 milyarı (Yüzde 51’i) ABD, İngiltere, Avustralya, Hong Kong&Macau, Japonya, İsviçre, İsrail ve Avrupa Birliği tarafından satın alındı. Geri kalan 2,575 milyar dozun Hindistan, Bangladeş, Brezilya, Endonezya, Meksika gibi diğer ülkelere dağıtılması vaat edildi” denilen raporda aşı stoğunun yüzde 51’ini satın alan gelişmiş ülkeler ile geri kalan yüzde 49’luk stoğun vaat edildiği ülkeler arasındaki nüfus farkına dikkat çekildi.
ÇİFT DOZ AŞI UYGULANIRSA DÜNYA NÜFUSUNUN YÜZDE 87'SİNİ OLUŞTURAN ÜLKELERDE YALNIZCA 1 MİLYAR KİŞİ AŞILANABİLİR
Gelişmiş ülkeler nüfusu dünya nüfusunun yüzde 13’ünü oluşturken, geri kalan 6 milyar 500 bini aşkın insan sadece 2 milyar 500 doz aşıyla yetinmek zorunda kalacak. Eğer aşı çift doz uygulanırsa gelişmemiş ülkere düşen pay bin doza kadar düşüyor.
"AŞILARIN BAŞARILI OLMASI HALİNDE DÜNYA NÜFUSUNUN ÜÇTE İKİSİ ONLARA ULUŞAMAYACAK"
Oxfam araştırmacıları konuyla ilgili yaptıkları açıklamada, “Bu beş aşının başarılı olacağı düşünülürse, dünyanın üçte ikisi (yüzde 61’i) en azından 2022’ye kadar aşıya ulaşamayacak. Bu aşıların başarısız olma ihtmali, insanların onlara ulaşamama ihtimalinden daha düşük” ifadeleri kullanıldı.
MODERNA TÜM STOĞUNU ZENGİN ÜLKELERE BÖLÜŞTÜRDÜ
Öte yandan, dünyada insan deneylerine ilk kez başlayan ve kilinik demelerinde diğerlerine göre daha çok umut vaat eden ABD’li ilaç şirketi Moderna’nın aşısının tüm arzının zengin ülkeler arasında paylaştırıldı aktarıldı. Buna göre ABD’de bir dozu 12-16 dolar, diğer ülkelerde ise ise 35 dolara satışa çıkacağı belirtilen aşının, sadece dünyanın yüzde 6’sına (475 milyon kişi ) yetecek kadar üretim kapsitesine sahip olduğu ifade edildi.
