İçişleri Bakanlığınca 2019 yılının "Yaya Öncelikli Trafik Yılı" ilan edilmesinin ardından ülke genelinde "Öncelik Hayatın, Öncelik Yayanın" sloganıyla bir kampanya başlatıldı.
Trafikte yaya önceliği bilincinin oluşturulması amacıyla düzenlenen kampanyanın startı, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katılımıyla 15 Temmuz Kızılay Milli İrade Meydanı'nda yapılan etkinlikle verildi.
Etkinlik alanına İçişleri Bakanlığı binasından yürüyerek gelen Soylu, burada yaptığı konuşmada, kampanyaya destek verenlere teşekkür etti. Trafikte yolun karşısına geçmeye çalışanların türlü zorluklarla karşılaştığını anımsatan Soylu, eski köye yeni adet getirmeye çalıştıklarını söyledi.
2017 yılında 7 bin 427 kişinin trafik kazalarında hayatını kaybettiğini, bunların bin 681'inin yaya olduğunu kaydeden Soylu, trafikte yapılan denetim ve uygulamalar sayesinde son 3 ayda trafik kazalarında meydana gelen ölümlerde yüzde 36,5 oranında azalma meydana geldiğini belirtti.
"Araçlar yaya geçidini ve yayayı gördüğü zaman yavaşlayacak"
Soylu, yılın ilk 3 ayında alınan sonuçların yılın tamamına yayılması durumunda trafik kazalarında hayatını kaybeden vatandaş sayısının 2 bin 100 azalacağını ifade etti.
Trafik kazaları meydana geldiği anda araç içinde hayatını kaybedenlerle hastanede hayatını kaybedenlerin oranının 1'e 1 olduğunu anlatan Soylu, yayalarda bu oranın 1'e 2 olduğunu kaydetti. Yaya öncelikli trafikte başarılı olunması halinde kaza oranlarının Avrupa Birliği seviyesinin altına inilebileceğini belirten Soylu, trafik kazalarının azaltılması amacıyla yaptıkları çalışmalarla düzenledikleri kampanyalara da dikkat çekti. Soylu, şunları kaydetti:
"Devlet trafik kazalarının önlenmesi için hem eylem yapar hem de gereğini yapar. Her şey ceza değil. Peki biz nasıl buna adım attık. Öncelikle TBMM, Karayolları Trafik Kanunu'nun 74. maddesinde bir değişiklik yaptı. Önceden bize okullarda hep şunu öğretirlerdi, ilk önce sağa sonra sola sonra tekrar sağa bakacağız. Bunun anlamı şuydu, trafikte sorumluluk yayaya aittir. Arabayı kollayacaksın ondan sonra yol boşsa çıkacaksın. Eğer bir şey olursa dikkatsizlik ve tedbirsizlikten kusur yine sana yazılacak. Oysa yeni kanunda yapılan değişiklik çok açık ve net. Kavşaklarda, trafik lambasının olmadığı yaya geçitlerinde, aynı zamanda da trafik polisinin olmadığı yerlerde araçlar yaya geçidini ve yayayı gördüğü zaman yavaşlayacak.
Eskiden nezaketle yol veriliyordu veya verilmiyordu. Arabaların arasından geçmek için akrobasi yapmak gerekiyordu. Oysa şimdi araçlar yayayı gördükleri anda yaya geçidinde duracaklar. Yayanın geçmesini bekleyecekler. Aynen dünyanın gelişmiş ülkelerinde olduğu gibi ve ardından da kendi yolculuklarına devam edecekler"
Soylu, Türkiye'nin gelişmesiyle kuralların da değiştiğini ifade ederek, yeni uygulamanın kazaları azaltacağını söyledi. Kampanyanın 81 ilde, 922 ilçede başlatıldığını ve bu konudaki farkındalığın artmasını sağlayacağına inandığını anlatan Soylu, Sahil Güvenlik Komutanlığı botlarının da denizlerde siren çalarak kampanyaya destek verdiğini ifade etti.
"Birbirimize saygılı olmayı öğrenmemiz gerekiyor"
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da toplumun refah ve yaşam kalitesinin önemine işaret ederek, bunda en büyük rolün trafikte olduğunu belirtti. Ersoy, "Toplum kalabalıklaştıkça toplumda yaşayabilmek için birbirimize saygılı olmalı öğrenmemiz gerekiyor. Bunun bizim önceliğimiz olması gerekiyor." dedi.
Ersoy, "Toplum ve yaşam kalitemizi ne kadar yukarı çekersek hedeflediğimiz turizm kitlesinin kalitesini de o kadar yukarı çekmeyi başarırız. Biz kaliteli bir toplum olamazsak kaliteli bir turist bekleyemeyiz. Turist bizim hedefimiz ama öncelik bizlerin yaşam kalitesi." ifadesini kullandı.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun etkinlik sırasında yanına çağırdığı Mimar Kemal Ortaokulu 8. sınıf öğrencisi Hakan Karakoyun da trafiğin çok hızlı aktığı bir güzergahtan her gün okula gittiğini ve korktuğu için annesinin de kendisiyle geldiğini anlattı. Karakoyun, yapılan düzenleme ile artık o yollardan güven içerisinde geçebileceğine inandığını söyledi.
Konuşmaların ardından iki Bakan, öğrenciler ve engelli vatandaşlar, 15 Temmuz Kızılay Milli İrade Meydanı'ndaki yaya geçitlerini kullandı. Yaya olarak meydanda gezen Soylu ve Ersoy, vatandaşlarla sohbet etti.
Yaya geçidi üzerinde soru-cevap
Etkinliğin ardından İçişleri Bakanı Soylu, Bakanlığa yürüyerek döndü. Bu sırada vatandaşlarla sohbet eden Soylu, bir simit tezgahından satın aldığı simitleri vatandaşlara ve basın mensuplarına ikram etti. Bir vatandaş da Soylu'la çay ikramında bulundu.
Kızılay'daki bir yaya geçidi üzerinde gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Soylu, programa yürüyerek geldiklerini ve taksicilerle selamlaştıklarını aktardı. Soylu, "Hepsinde emniyet kemeri vardı. Ama bundan bir yıl önce böyle bir şey yoktu. Şimdi yavaş yavaş tekamül ediyoruz, yavaş yavaş kurallara ayak uyduracağız. Yavaş yavaş Avrupa'yı bu konularda geçmek için çaba sarf edeceğiz." dedi.
Programda konuşan öğrencinin, karşı karşıya geçemediği için annesinin ona eşlik ettiğini anlattığını hatırlatan Soylu, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bundan hep beraber kurtulmalıyız. Artık velilerimizin çocuklarını okula getirmek, karşıdan karşıya geçirmek için gidip gelmesini gerektirebilecek bir durum olmaması gerekir. Eskiden nezaketti yine nezaket, rica devam etsin ama aynı zamanda kuralın da böyle olduğunu hep birlikte birbirimize hatırlatmamız gerekiyor. Toplam 125 bin kavşakta şu anda polislerimiz, jandarmamız görev başındalar. Bu 1,5 saatlik süre içinde bu eylemi gerçekleştirebilmek ve özellikle yaya geçitlerinden geçerken cambazlık yapmamak için hemen hemen herkes ciddi bir emek ve gayret içerisinde. Sayın Cumhurbaşkanımıza huzurunuzda çok teşekkür etmek istiyorum. Bizi gönüllendiren, 'Evet buna başlayabilirsiniz' diyen Cumhurbaşkanımız. Özellikle trafik konusunda hem yol standartlarının gelişmesinde hem eğitimlerde bizatihi kendi direktifleri var. Bu da bize güç veriyor, moral veriyor. Bu sorumlulukla birbirimizi sürekli uyaralım ve sürekli olarak mücadele ortaya koyalım."
Soylu, şehir içi trafiğine ilişkin bir soru üzerine, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı ve İller İdaresi Genel Müdürlüğünün bir çalışma yürüttüğünü bildirdi. Soylu, "Çalışma şu, çok doğal olarak vatandaşımızın şikayet ettiği bir tablo var. Sadece bu değil, mesela x bir şehre gittiğiniz zaman 40 kilometre içinden geçiyoruz, bir x şehrine gittiğiniz zaman 50-60 kilometre, bir yere gittiğiniz zaman 70 kilometre... Şimdi vatandaşımızı bunlardan da esas itibarıyla kurtarmak gerekir. Burada da bir özellikle uygulama birliğine ulaşma açısından önümüzdeki günlerde bunun hemen hemen belli bir standart içerisinde olması lazım geldiği konusunda adım atacağız."
Soylu, yaya geçidi üzerindeki açıklamalarını, "Bu arada trafiği sıkıştırıyoruz. Bu hakikaten eylem oldu." esprisiyle tamamladı.
Öte yandan Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk'un TBMM'deki programının uzaması nedeniyle programa katılamadığı öğrenildi.
Geçiş hakkı yayalarda
Karayolları Trafik Kanunu'nun 74. maddesinde 26 Ekim 2018 tarihinde yapılan değişiklikle trafikteki can kayıplarının yaklaşık yüzde 23'ünü oluşturan yayaya çarpma şeklindeki kazara yönelik önemli bir adım atılarak "Yaya Öncelikli Trafik" anlayışı yasal bir zemine oturtuldu.
Düzenlemeye göre bundan böyle araç sürücüleri, görevli veya trafik ışığı bulunmayan ancak trafik işareti veya levhalarıyla belirlenmiş kavşak giriş ve çıkışlarına, yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlamak, buralardan geçen veya geçmek üzere bulunan yaya varsa durarak ilk geçiş hakkını onlara vermek zorunda olacak.
