Yasemin Dinçer
Bursa'nın tarihi zenginliğine zenginlik katan ve birçok kadim medeniyete ev sahipliği yapmasıyla meşhur; her yanı tarihle bezeli, Bursa'nın bir şirin ilçesi İznik...
İznik Gölü boyunca kurulmuş, sakinliği ve huzuru içinde barındıran ve ziyaret edenlere anlatacağı nice hikayeleri bulunan bu ilçe, Antik Roma'dan Hristiyan Roma'ya, Anadolu Selçuklu'dan Osmanlı'ya kadar bir çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır...
M.Ö 316 yılında Büyük İskender'in kumandanlarından Antigonos tarafından kurulan İznik, kuruluşundan bir süre sonra Lysimakhos tarafından ele geçirilir ve bu şehre sevgili karısının ismi yani Nikea ismini verilir.
Rumca 'İz' şehrin (surun içi) manasına geldiğinden 'İznikea' denilen şehir, günümüze ise İznik ismiyle gelmiştir...
Alparslan'ın 1071 Malazgirt zaferinin ardından Anadolu Selçuklu Devleti himayesine geçen bu şehir 1075-1086 yılları arasında Anadolu Selçuklu Devleti'nin de ilk başkenti olacaktır...
İstanbul Surları gibi üçlü koruma sistemi ile yapılmış İznik Surları'na dört ayrı kapıdan girilir. (İstanbul kapı, Göl Kapı, Yenişehir Kapı ve Lefke Kapı)
İZNİK AYASOFYA (ORHAN) CAMİ
İznik Ayasofya IV.yy'da bazilikal planda inşa edilmiş bir Hristiyan kilisesidir. Dünya tarihinde çok önemli bir yere sahiptir.
Hristiyanlar için oldukça önem arz eden ve Hiristiyanlarin Hac için geldikleri kiliselerden biri sayılan İznik Ayasofya'sını bu kadar önemli yapan unsur nedir?
Burası Hristiyan aleminde 1. 2 ve 7. İznik konsillerinin gerçekleştiği yerdir. Tabiri yerindeyse Hiristiyanliğın birkaç din adamı tarafından yeniden yazıldığı yerdir...
Bu konsil toplantılarının içeriğini düşündükçe hiç bozulmadan günümüze gelmiş İslamiyet'in değerini bir kez daha anlıyor insan...
İslam Savaş hukukuna göre savaşarak fethedilen topraklarda bulunan kiliseler 'Kılıç Hakkı' olarak Camiye çevrilirdi.
İznik'in en büyük kilisesi olan İznik Ayasofya, Orhan Gazi'nin 1331 İznik'i fethetmesinin ardından fethin sembolü olarak camiye çevrilmiştir.
SÜLEYMAN PAŞA MEDRESESİ
1332 yılında Orhan Gazi'nin Nilüfer Hatun'dan olma büyük oğlu tarihte 'Rumeli Fatihi' diye de anılan Şehzade Süleyman'ın yaptırdığı bu medrese bugünlerde bir dem huzur arayanların çay kahve içebilecekleri çok hoş bir mekan..
Tarihte medrese binası olarak kullanılmış yapı günümüzde ise İznik çinilerinin satıldığı dükkanlara ev sahipliği yapıyor.
İZNİK ÇİNİSİ
İznik'e gidipte İznik çinisinin tasavvufi hikayesini dinlemeden gitmek İznik'i eksik anlamak olur sanırım...
Tasavvufta 'Hamdım, piştim, yandım' sözüyle yoğrulmuş, bir nevi ateşte açan lalelerdir İznik Çinisi...
Onun oluşum hikayesi bir insanın doğumuyla ölümü arasında geçen hayat mücadelesini özetler gibidir adeta...
İznik çinisi 15. yüzyılda ortaya çıkmıştır. O dönemde yapılan Bursa Yeşil Camii ve Türbesinde Bursa Muradiye Camii'nde ilk örneklerine rastlanır.
16. yüzyıldaysa Osmanlı Devleti'nin güçlenmesi ve yeni yapıların ortaya çıkmasıyla İznik çinisi en ihtişamlı günlerini yaşamıştır.
Bu dönemde yapılan Süleymaniye Camii ve Selimiye Camii gibi eserlerde İznik çinisiyle süslemeler yapılmıştır.
İZNİK YEŞİL CAMİİ
I.Murat'ın sadrazamı Çandarlı Halil Paşa tarafından yaptırılan Yeşil Cami ve Osmanlı'nın günümüze kitabesi ulaşmış ilk camisi olan İznik Hacı Özbek Camii de görülmeye değer...
Yeşil Camii, İznik’in doğusunda Lefke Kapısı yakınında bulunmaktadır ve Halil Hayrettin Paşa adına Mimar Hacı Musa tarafından 1378–1391 yılları arasında yapılmıştır.
Caminin yapımına Çandarlı Halil Hayrettin Paşa tarafından başlanmış, onun ölümünden sonra oğlu Ali Paşa 1391–1392 yıllarında tamamlamıştır.
Erken Osmanlı mimarisinin en önemli yapılarından olan Yeşil Cami, tek kubbeli, merkezi camilerin gelişmiş örneklerinden biridir.
Hacı Özbek Camii ya da diğer adıyla Çarşı Mescidi ise kitabesi olan en eski Osmanlı camisi olarak kabul edilir.
Hacı Özbek tarafından 1333-1334 yılları arasında inşa edilmiştir.
İZNİK SURLARI
Bithynia döneminde (M.Ö. 4. yy) inşa edilmeye başlanan surlar, Roma ve Bizans dönemlerindeki yeni eklentilerle günümüzdeki şeklini almıştır.
İznik’in çevresini beş kenarlı çokgen şekilde kuşatan surlar yaklaşık 4970 metre uzunluğundadır.
Yüksekliği 10-13 metre arasında değişen surlarda, yuvarlak ve kare şeklinde 114 burç vardır.
İznik’in iki ana caddesinin kesiştiği noktadan bakıldığında,dört ana kapı görünür. İZNİK / ROMA TİYATROSU
İznik Gölü kıyısında, 2. yüzyıla ait Roma Tiyatrosu, 15. 000 kişi kapasitelidir.
Antik tiyatronun, seyircilerin oturduğu kısım ile hayvanların arenaya salındığı tünel kısmı büyük ölçüde ayaktadır.
Anadolu’da görebileceğimiz ayakta kalmış en görkemli arkeolojik yapılarından biridir.