Deniz memelilerinin dağılım ve miktarını ortaya koymayı hedefleyen uluslararası projeler kapsamında Akdeniz, Ege ve Karadeniz'den sonra Marmara Denizi'nde yunusların sayımı tamamlandı. Yunus sayımı sırasında Karadeniz ve özellikle Marmara Denizi'nde yunustan daha fazla yüzen çöp sayıldığı açıklandı.
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı'nın (TÜDAV) öz kaynakları ile finanse edilen ve Marmara Denizi'nde geçen ay 5 gün süreyle 600 kilometrelik alanı kapsayan gözlemler sonucu 38 yunus ve mutur sayıldı.
Yelkenli tekneyle İzmit Körfezi'nden başlayan çalışma, doğudan batıya yapılan "zig-zag seyirle" Çanakkale Boğazı önlerinde sona erdi. Bu araştırma Marmara Denizi'nde 1997-99 yıllarında yapılan deniz memelileri popülasyonlarının belirlenmesi projesinden 20 yıl sonra gerçekleştirilen ilk çalışma oldu.
Sefer sırasında Marmara Denizi'ndeki afalina, tırtak ve mutur gibi setase türlerinin yanı sıra, deniz çöpleri ile ilgili de veri toplandı.
Marmara'da da yoğun kirlilik
Karadeniz'deki gibi Marmara Denizi'nde de çok ciddi kirlilik tespit edildi. TÜDAV Başkan Yardımcısı Doç.Dr. Arda M. Tonay, "Akdeniz ve Karadeniz'den sonra Marmara'da çalışmaları tamamladık. Yunuslar dışında çöpleri de saydık. Ne yazık ki, yunuslardan çok daha fazla sayıda yaklaşık 400 adet yüzen çöp gözlemi kaydedildi" dedi.
TÜDAV'ın da araştırmacı ve lojistik olarak destek verdiği, "Mücavir Atlantik Deniz Bölgesi, Akdeniz ve Karadeniz'deki Deniz Memelilerinin Korunmasına Dair Anlaşma" (ACCOBAMS) Sekretaryasının koordine ettiği ASI Projesi geçen yılın Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında yapılmıştı. Dünya deniz biyoçeşitliliğinin yüzde 10'una ev sahipliği yapan Akdeniz ve Ege Denizi'ndeki bu çalışmaya çeşitli ülkelerden 100'den fazla uzman katılmış, gözlemciler deniz memelileri dışında kuşlar, köpekbalıkları, deniz kaplumbağaları ve yüzen çöpler hakkında da veri toplamıştı.
Sonuçlar önümüzdeki yıllarda açıklanacak
Bu yıl ise, Haziran ve Temmuz aylarında AB'nin finanse ettiği CeNoBS Projesi kapsamında Karadeniz'deki yunusların sayısı ve dağılımının belirlenmesi amacıyla arazi çalışmaları gerçekleştirildi. Türkiye'nin yanı sıra Ukrayna, Romanya, Bulgaristan ve Gürcistan'da yürütülen saha çalışmalarında, sekiz bilim insanı iki ayrı takıma ayrılarak iki Cessna Skymaster ‘Push Pull' uçağıyla 19 gün içerisinde Karadeniz'de 7 bini araştırma uçuşları olmak üzere 12 bin kilometreden fazla uçuş gerçekleştirdi. 548 bin 285 euro kaynaklı halen devam eden bu projede yunus sayımları dışında tesadüfi ağa yakalanma ve gürültü kirliliği de araştırılıyor.
Analizleri devam eden tüm bu araştırmaların sonuçları önümüzdeki yıllarda açıklanacak ve bu sonuçlara göre nesli tehlike altındaki deniz memelisi türlerinin durumları ve koruma statüleri yeniden belirlenecek.
