Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan corona virüste vaka ve ölüm sayıları artıyor! İşte tüm gelişmeler...
Dünya genelinde vaka sayısı 510 bini geçti. Toplam hayatını kaybedenlerin sayısı ise 22 bin 993'e yükseldi. Öte yandan taburcu olan kişilerin sayısı ise 120 bine çıktı.
En fazla vaka görülen ülke, 81 bin 285 vakayla salgının ortaya çıktığı Çin olurken; onu 74 bin 422 vakayla ABD, 74 bin 386 vakayla İtalya izledi. 56 bin 197 vakanın görüldüğü İspanya, 41 bin 519 vakanın görüldüğü Almanya, 29 bin 406 vakanın görüldüğü İran, 25 bin 233 vakanın görüldüğü Fransa ve 11 bin 712 vakanın görüldüğü İsviçre, vaka sayıları 10 bini aşan ülkeler oldu.
İtalya'da Kovid-19 salgınından ölenlerin sayısı son 24 saatte 662 artarak 8 bin 165'e yükseldi.
Almanya’nın Saksonya eyaletindeki Wittenberg belediyesine bağlı Jessen ve Schweinitz şehirleri, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle karantinaya alındı.
İspanya'da Sağlık Bakanlığının aldığı "Çin malı yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hızlı tanı kitlerinin" lisanssız çıktığı bildirildi.
SARS'A GÖRE BULAŞMA HIZI DAHA YÜKSEK
ABD'de Jackson Laboratuvarı Enstitüsünde baş araştırmacı olarak çalışmalarını yürüten Prof. Dr. Derya Unutmaz, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) ölüm oranının, 2000’li yıllardaki SARS salgını kadar yüksek olmadığını ancak bu virüsün bulaşma hızının daha yüksek olduğunu söyledi.
Washington merkezli Türk Miras Vakfı (THO) tarafından "Koronavirüsün Küresel Etkileri" başlıklı panel, telekonferans yöntemiyle düzenlendi. Unutmaz, panelde, Kovid-19 salgını ve virüse yönelik aşı çalışmalarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Kovid-19'un, aslında 2000’li yıllarda ortaya çıkan SARS virüslerine benzediğini ancak farklı bir şekilde işlediğini belirten Unutmaz, "Bu virüs, SARS ve daha sonra ortaya çıkan MERS kadar ölümcül değil. Bunların ölüm oranları, yüzde 30 civarındaydı. Ancak bu virüs (Kovid-19), oldukça bulaşıcıdır ve halen ne olduğunu, nasıl bulaştığını öğrenmeye çalışıyoruz." ifadesini kullandı.
Unutmaz, havaların ısınmasının Kovid-19 salgınını etkileyeceğine dair spekülasyonlar olduğuna işaret ederek, henüz bunu destekleyen bir veri bulunmadığını vurguladı. Kovid-19'la ilgili aşı çalışmalarına değinen Unutmaz, birçok ülkenin bu virüsü yeterince ciddiye almadığının ve bu nedenle aşı çalışmalarında geç davranıldığının altını çizdi.
Unutmaz, şu anda süper bilgisayarlarla on binlerce test yapıldığını, kullanılabilir bir aşı için en iyimser sürenin bir yıl olduğunu vurgulayarak, "Virüs, şu anda çok düşük ölçeklerde mutasyona uğruyor. Bu da aşı çalışmaları için iyi bir haber." dedi.
"ÇİN, BAZI KONULARDA KÜRESEL LİDERLİĞİ ABD'DEN ALABİLİR"
Çin'deki ABD Ticaret Odası Başkanı William Zarit, paneldeki konuşmasında, salgının Çin ve ABD ekonomilerine etkisini değerlendirdi. Salgının, Çin ekonomisine büyük bir darbe vurduğunu belirten Zarit, ülke ekonomisinin ilk çeyrekte yaklaşık yüzde 10 daralabileceğini kaydetti. Zarit, "Belki de yıllık olarak bunun Çin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası'na yüzde 2 veya daha fazla etki edecektir. 1,4 milyar nüfusa sahip ve bu nüfusun istihdamını sürdürmek zorunda olan bir ülke için bu, çok büyük bir darbedir." dedi.
Çin'in salgından kısa süre sonra şirketlerin tekrar faaliyete geçmesine izin verdiğini söyleyen Zarit, şunları kaydetti: "Ancak burada da bir sorun var; dünyanın geri kalanı bu süreçte Çin'den eskisi gibi ithalat yapmayacak. Dolayısıyla Çin ekonomisi, tekrar ayağa kalksa bile diyelim ki; yüzde 50 civarında üretim faaliyeti tekrar başlasa bile, bu salgın çözülmeden dünyanın geri kalanında kayda değer bir piyasa olmayacak."
Zarit, ABD için de durumun zor olacağını vurgulayarak, salgının neden olacağı ekonomik çalkantıdan sonra Çin’in bazı konularda küresel liderliği ABD’den alabileceğini ifade etti.
HAVALARIN ISINMASI YENİ KORONAVİRÜSÜ ÖLDÜRECEK Mİ?
Havaların ısınmasıyla yeni koronavirüsün yol açtığı Covid-19 hastalığının da yok olacağını umanlar var fakat pandemiye dönüşen hastalıklar mevsimsel salgınlardan farklı gelişiyor. BBC Future bu konuda yapılan çalışmaları inceleyip geleceğe ışık tuttu.
Bir çok bulaşıcı hastalık salgını mevsimler değiştikçe sönümlenir. Bu konudaki tipik bir örnek olan grip ve mide bulantısıyla gelen norovirüs soğuk kış aylarında ortaya çıkar. Tifo gibi diğer bazıları yaz aylarında, özellikle tropik bölgelerde ise yağışsız aylarda en çok yayılır.
Tabi şu anda bir çok kişi bunun Covid-19 için de geçerli olup olmayacağını merak ediyor. Çin'de Aralık ayı ortalarında ilk ortaya çıktığında bu yana hızla dünyaya dağılan virüs şu anda en çok Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yayılıyor.
Şimdiye kadar hastalığın en çok yayıldığı yerlerin çoğunun havanın daha soğuk olduğu bölgeler olması, virüsün etkisinin belki de yaz aylarında azalabileceği umutlarını besledi. Ama bir çok uzman bu varsayıma çok güvenmemek gerektiği konusunda uyarılar yapıyor.
Temkinli konuşmakta da haklılar. Covid-19'a sebep olan ve resmi adı Sars-CoV-2 olan virüs hakkında henüz yeterince bilgi yok. Şimdiye kadar buna en yakın olan bilinen ve 2003 yılında salgına dönüşen Sars virüsü çok büyümeden kontrol altına alınabilmişti. Bu kadar hızlı kontrol altına alınması nedeniyle mevsimlere nasıl tepki verdiği konusunda bir ölçüm yapılamadı.
GENÇLER İÇİN NE KADAR TEHLİKELİ?
Şu ana kadar uzmanların verdiği mesaj gayet netti: 'Yaşınız ne kadar ileri ise koronavirüs sizin o kadar tehlikeli'. Fakat virüsün yol açtığı Covid-19 hastalığı genç insanlar arasında da ölümlere neden olurken Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO) gençleri hastalığı hafife almama konusunda uyardı.
İngiltere'de Çarşamba günü kronik hastalığı olan 18 yaşındaki bir kişinin Covid-19'dan öldüğü açıklandı. Bu şimdiye kadar hastalığın İngiltere'de yol açtığı bilinen en genç ölüm. Daha önce de 21 yaşında sağlıklı olduğu düşünülen bir genç kadının da hastalıktan yaşamını yitirdiği belli olmuştu.
Ana muhalefet İşçi Partisi milletvekili Rosena Allin-Khan bir Acil Servis doktoru ve "hastalık sadece yaşlılar ve kronik hastalığı olanları etkilemiyor" diye uyardı. Doktor Allin-Khan eskiden hastası olan 30'lu 40'lı yaşlarında "sağlıklı" bazı kişilerin şu anda yoğun bakımda yaşam mücadelesi verdiklerini söyledi.
YAŞLARA GÖRE RİSK
Bu uyarılar önemli olmakla birlikte bütün tablo içinde hastalığın yaş ilerledikçe daha riskli olduğu hâlâ doğru. Londra'daki Imperial College bünyesinde çalışan uzmanlar yaş ile Covid-19 nedeniyle hastaneye kaldırılma oranları konusunda açık bir bağlantı olduğunu buldular.
Bir başka net bulgu da hastaneye kaldırılanlar arasında yoğun bakıma alınma olasılığının yaşla doğru orantılı olarak yükselmesi. 50 yaşın altındaki hastaların yüzde 5'den azı hastaneye kaldırılacak kadar ağırlaşıyor. Oysa 70 ile 79 yaş arasında olup hastalananların yüzde 27'sinin hastaneye kaldırılması gerekiyor.
Aynı şekilde 40 yaşın altındaki hastalardan hastaneye kaldırılanlara bakıldığında, bunların en fazla yüzde 5'i yoğun bakım ihtiyacı duyarken, bu oran 70'li yaşlardaki hastalarda yüzde 43'e çıkıyor. Salgından en kötü etkilenen iki ülke Çin ve İtalya'daki vakalara dayalı tahminler 80'li yaşlarında olan hastalarda bu oranların yüzde 71'lere kadar yükseldiğine işaret ediyor. İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda'daki hastanelerden gelen verilere bakıldığında, hastaneye başvuran hastaların yaş ortalaması 63.
Öte yandan ABD'deki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, ilk verilere göre hastaneye başvuranların yüzde 53'ünün 55 yaşın üzerinde olduğunu açıkladı. Bu ABD'de hastalığı daha ağır geçirenlerin neredeyse yarısının 55 yaşın altında olduğunu gösteriyor.
Fakat yoğun bakıma alınanlar ve ölümler açısından bakıldığında ABD'de de yaş ortalamasının yükseldiği görülüyor. Son rakamlara göre Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ölümlerin yüzde 80'i 65 yaş üzeri hastalardan oluşuyor. Fakat bunlar hep 'ortalama' rakamlar. Dolayısıyla her bireyin ortalamaya uyması mümkün değil ve daha genç yaşlardaki insanlar da hastalıktan ağır etkilenebiliyor ve zaman zaman ölüm vakaları da yaşanıyor.
BİREYLER 'ORTALAMA'YA UYMAZ
İtalya'dki vakalarda 40'lı yaşlarındaki insanlar arasında ölüm oranı yüzde 0,4 iken, 80'li yaşlarında olanlar arasında bu oran yüzde 19,7'ye kadar çıkıyor. ABD'de ise şu ana kadar 40'lı yaşlarındakiler arasında ölüm oranının yüzde 0,7 civarında olduğu tahmin ediliyor.
ABD'deki Ulusal Alerji ve Salgın Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Anthony Fauci ölümlerin ağırlıkla "yaşlı ve kronik hastalıkları olanlarda" görüldüğünü ama bu veriyi bir matematik formülü gibi görmemek gerektiğini vurguluyor: Dünya Sağlık Örgütü WHO da "Veriler 60 yaş üzeri hastaların daha riskli olduğuna işaret etse de ölenler arasında genç ve çocuklar da var" diye uyarıyor. Çin'de virüsü alan 2 bin çocuk üzerinde yapılan bir araştırmaya göre "Çocuklar her ne kadar Covid-19'un belirtilerini genel olarak daha hafif atlatsa da, özellikle daha küçük yaştakiler başta olmak üzere yine de hastalıktan kötü etkilenebiliyor."
KRONİK HASTALIKLARIN ETKİSİ
Şu ana kadar yaşananlar kronik hastalıkların yaşı ne olursa olsun kişiyi hastalık karşısında daha korumasız bıraktığı ve daha kötü etkilenmesine yol açtığını ortaya koyuyor. Örneğin Birleşik Krallık sınırları içerisinde yaşayan 4 milyon 300 bin astım hastasının koronavirüs karşısında daha korumasız olduğunu ve hangi yaşta olurlarsa olsunlar risk grubunda olduklarını söyleyebiliriz.
