Uzay, havacılık ve savunma sanayisine yönelik üretim gerçekleştiren BASDEC üyesi firmalar, projeleri ile dikkat çekmeye devam ediyor. 2001 yılında Hava Kuvvetleri’nden emekli olan Fahri Dönmez tarafından kurulan Alida Motor, üretim yolculuğuna elektrik ve otomasyona yönelik endüstriyel fanlar ile başladı. Firma, 2006 yılında M48 ve M60 tanklarının termal kamera soğutma fanıyla ilgili yerlileştirme çalışmalarına katılarak Savunma Sanayi Müsteşarlığı tedarikçi kataloğunda yer aldı. KOSGEB’in Ar-Ge İnovasyon Destek Programı’ndan faydalanarak hafif hava araçları için motor tasarımı ve üretimi gerçekleştiren firma, 2013 yılında BASDEC’e katıldı.
BTSO bünyesinde kurulan BASDEC’e katılmalarının firmaları için bir dönüm noktası oluşturduğunu ifade eden Alida Motor Genel Müdürü Fahri Dönmez, “Bursa Ticaret ve Sanayi Odası çatısı altında faaliyet gösteren BASDEC, iş bağlantıları kurma ve işbirlikleri geliştirmeye imkan sağlamanın yanında firmamıza geniş bir vizyon kazandırdı. BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay ve yönetim kurulu üyelerinin de destekleriyle önemli bir aşama kat ettik. Kümelenme sayesinde savunma sanayi ana kuruluşları ile irtibata geçerek, işlerimizi geliştirdik. Hem yurt içi hem de yurt dışında düzenlenen faaliyetler sayesinde ürettiğimiz motorları son olarak ABD’deki bir uçuş okuluna ve Pakistan’daki bir savunma sanayi firmasına gönderdik.” dedi.
ABD’deki uçuş okulu ile iş birliği
Firmalarının teknik bilgi ve deneyime sahip kişilerin kendi başlarına da bir şeyler üretebileceğini göstermesi açısından örnek bir model oluşturduğunu anlatan Fahri Dönmez, Türkiye’de 30’dan fazla motorlarının uçuş için kullanıldığını söyledi. Bununla birlikte Almanya ve Polonya’ya da satış yaptıklarını kaydeden Dönmez, “Ticaret Bakanlığı destekleriyle BTSO tarafından yürütülen UR-GE projesi kapsamında geçen yıl Kasım ayında ABD’yi ziyaret ettik. Burada daha önceden yazıştığımız motorlu yamaç paraşütü uçuş okulu ile bir görüşme yaptık. Bizden farklı bir tasarım talep ettiler. Mart ayında motoru hazırlayıp yeniden ABD’ye gittik. Florida’da düzenlenen bir etkinlikte motorumuz uçtu. Çok da beğenildi. Bizim ürettiğimiz tüm motorlarda ay yıldız işlidir. Motorun Türkiye’de üretildiğini duyunca herkes çok şaşırdı. Şu anda bu okulla işbirliğimiz sürüyor. Birtakım yeni talepleri oldu, bunları değerlendiriyoruz.” dedi.
Pakistanlı bir savunma tedarik şirketi için de üretim gerçekleştirdiklerini anlatan Dönmez, “Pakistan’la ilk olarak 2016 yılında BASDEC ile katıldığımız Azerbaycan Uluslararası Savunma Fuarı ADEX’te temas kurmuştuk. Sonrasında hedef uçakla ilgili motor ihtiyacı olan bir firma bizimle irtibata geçti. Bursa’ya gelip atölyemizi gezdiler. İşbirliği önerdiler. Bizim daha önce ürettiğimiz 260 kg’a kadar ağırlık taşımaya elverişli 38 beygirlik bir motorumuz vardı. Onu hedef uçağa göre dönüştürdük. Sonrasında Pakistan’a giderek motorumuzu uçağa yerleştirdik. Burada ortak bir firma kurma teklifleri oldu. Şu anda firma ile irtibatımız devam ediyor.” diye konuştu.
Kanatlı katır projesinde sona doğru
Fahri Dönmez, BASDEC bünyesindeki firmalarla ortaklaşa projeler geliştirdiklerini de söyledi. Bu kapsamda iki yeni projede hazırlıkların sürdüğünü belirten Dönmez, “115 beygir hafif uçak motoru üretimi için bir çalışma grubu oluşturduk. Savunma Sanayi Başkanlığımız tarafından kümelenme aracılığı ile hibe olarak gönderilen motor üzerinden benzer imalat yöntemi ve tasarımla bu motorun ilk çalıştırmasını gerçekleştirme aşamasındayız. İkinci projemiz ise insansız kargo taşımak üzere hazırlanıyor. ‘Kanatlı Katır’ ismini verdiğimiz projemizde motorlu yamaç paraşütü, parafoil kanat formundan oluşan bir yapıda tasarlandı. Son aşamalarına yaklaştık. İnşallah çok yakında ilk testleri yapacağız. Bu proje bizi çok heyecanlandırıyor. 350 kg’a kadar faydalı yük taşıyacak. ‘Kanatlı Katır’ askeri amaçlı kullanılabileceği gibi doğal afetlerde ve ulaşım zorluğu olan bölgelerde doğal yaşamı beslemek gibi pek çok farklı amaçla da kullanılabilecek.” dedi.
Silindirleri bağımsız çalışan konsept bir motor ürettiklerini de açıklayan Alida Motor Genel Müdürü Dönmez, “Her parçanın birbirinin yerini alabileceği modüler bir motor ürettik. Ana parçası olmayan, ağır bakım gerektirmeyen, silindirleri tek tek çalışıp, devreden çıkabilen bir motor. Faydalı model olarak sunmuştuk ama tescillendi ve patent aldık. Tabii bu bir fikri temsil ediyor. Üzerine daha çok çalışacağız. Bursalı Emrullah Ali Yıldız’ın değişken açılı pervane tasarımını bu motorda kullanmak istiyoruz.” dedi.