Tarihi ipek yolunun Anadolu’daki son durağı olan ve Osmanlı döneminde başta Topkapı olmak üzere dünya saraylarını süsleyen ipek halı ve kumaşlar üreten Bursa, yaklaşık 2 asır sonra dünyaca ünlü ipeğiyle yeniden vitrine çıkıyor.
Türk kültürünün en önemli parçalarından biri olmasına rağmen Gümrük Birliği ile ipek üzerindeki fonların kaldırılmasıyla ipek fabrikalarının bir bir kapanması ve çiftçilerin de para kazanamadıkları gerekçesiyle dut ağaçlarını kesmesiyle Bursa ipeği tarihin tozlu rafları arasındaki yerini almıştı.
Osmanlı’nın en stratejik ürünü olan ve Avrupa’nın yıllarca vergi bile almadığı Bursa ipeğini yeniden eski ihtişamlı günlerine döndürmek için 2013 yılında ‘Bursa İpeği Hayat Buluyor’ projesine start veren Bursa Büyükşehir Belediyesi, ilk olarak 1790 yılında kurulan ve kuruluşunda 270 kişinin istihdam edildiği Muradiye İpek Fabrikası’nda yıllar sonra yeniden üretime başladı.
Projenin ikinci ayağında ise kaderine terk edilmiş olan tarihi ipek dokuma fabrikası, Umurbey İpek Üretim ve Tasarım Merkezi olarak hizmete açıldı. Bursa’nın en fazla göç veren dağ ilçeleri olan Orhaneli, Harmancık, Keles ve Büyükorhan ilçeleri ile İnegöl’ün İhsaniye Köyü’nde dut yetiştiriciliğinin yaygın olduğu 16 noktaya dokuma atölyesi kuruldu. Bursa’da yıllarca üretimi yapılmayan ipek, dokuma eğitimi alan köylü kadınların hünerli ellerinde nadide halılara dönüşmeye başladı.
Tescil edildi
Bursa’ya özgü değerleri markalaştırma konusunda kararlı adımlar atan Büyükşehir Belediyesi’nin 12 Ağustos 2015 tarihinde Bursa ipeğine Coğrafi İşaret Tescil Belgesi almak için yaptığı başvuru kabul edildi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından gerekli inceleme ve araştırmalar yapılırken, 29 Mart 2019’da Bursa İpeği tescil edilmiş oldu.
Askı itiraz sürelerinin de tamamlanmasının ardından kısa süre önce süreç tamamlandı ve Bursa İpeği, Bursa’nın Coğrafi İşaret Tescil Belgeli 11’inci ürünü oldu. Bursa Büyükşehir Belediyesi adına tescil sürecini takip eden Erdem Kaya Patent Şirketi Genel Müdürü Erdem Kaya, Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş’ı ziyaret ederek, tescil belgesini teslim etti.
Bu değere sahip çıkılmalı
Bursa ipeği ile ilgili tescil sürecinin kısa süre önce tamamlandığını belirten Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, “Orhangazi Gedelek Turşusu gibi Karacabey Soğanı gibi İnegöl Köftesi gibi Bursa İpeği de Bursa’mızın Coğrafi İşaret Tescil Belgeli 11’inci ürünü oldu.
Bundan sonra da özellikle Bursa ipeğini yaşatmayla alakalı belediyemizin çalışmaları olacak ama özellikle Bursa’da satıcı arkadaşlarımıza ve bu işin ticaretini yapan herkese tavsiyemiz bu değerin korunması ve sahip çıkılması. İnanıyorum ki Bursa’nın yüz aklarından olan Bursa ipeği bu tescille beraber Bursa için daha fazla ekonomik değer haline dönüşecektir. Bursa ipeği zaten Bursa’nındı ama biz onu tescil etmiş olduk. Kozadaki hayvanın yediği yapraktan tutun da ipeğin ürün olarak teşhirine kadar geçen tüm süreçlerde Bursa orjinli bu ipeğin ortaya çıkışı bizim için önemli ve değerli. Biz artık bu değerimizi dünyaya tanıtma ve anlatmanın derdinde olacağız” diye konuştu.
Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin başvurusu ile Karacabey Soğanı, Orhangazi Gedelek Turşusu, İznik Çinisi, İnegöl Köfte, Gürsu Deveci Armudu, Gemlik Zeytini, Gemlik Atı, Bursa Şeftalisi, Bursa Siyah İnciri ve Bursa Bıçağının ardından Bursa İpeği de kentin Coğrafi İşaret Tescil Belgeli 11’inci ürünü oldu.