PCR testlerinden daha kaliteli sonuç alınması amacıyla TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) tarafından RNA tabanlı referans malzemeler üretildiğini ifade eden Bakan Varank, “Böylece, PCR testlerinin doğruluk oranı yükselecek. Ayrıca üretilen malzemeler PCR kitlerinin iç kalite kontrolünde de kullanılacak” ifadelerini kullandı.
“Toz ve sıcaklığa dayanıklı yerli ve milli malzemelerimizi ürettik”
Bakan Varank, muadil enstitülerden karşılaştırma yapmak amacıyla bu referans malzemeleri istediklerini belirterek, “Ancak sudan bahaneler öne sürdüler. Bu da tabii araştırmacılarımızı daha fazla motive etti. Ülkemiz laboratuvarları ve kit üreticilerinin kullanımı için bu referans malzemeleri kendimiz üretmek için proje başlattık. 3 ay gibi kısa bir sürede çalışmalarımızı tamamladık. Bize karşılaştırma için bile verilmeyen RNA tabanlı referans malzemelerden farklı olarak da daha inovatif formda toz ve sıcaklığa dayanıklı yerli ve milli malzemelerimizi ürettik” diye konuştu.
PCR testi nasıl çalışıyor
Covid-19 virüsünü tespit etmek için tüm dünyada yaygın olarak kullanılan PCR testlerinde ölçüm iki farklı basamaktan oluşuyor. Birinci aşamada bir enzim aracılığıyla virüsün RNA’sı, cDNA’ya çevriliyor. İkinci basamakta da çevrilen cDNA (eşlenik DNA) başka bir enzim ile çoğaltılarak PCR testinde pozitif sinyal oluşuyor.
Yeni referans malzeme
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu TÜBİTAK bünyesinde faaliyet yürüten Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME), Türkiye’de Covid-19 tanısı için kullanılan PCR testlerindeki ölçüm kalitesini arttırmak amacıyla yeni bir referans malzeme geliştirdi. Bu yeni RNA tabanlı referans malzemeler PCR testinde yer alan her iki basamağın da kontrolünü mümkün kıldığından ölçümlerin kalitesi güvence altına alınıyor.
Kalite kontrolü de yapacak
TÜBİTAK UME tarafından üretilen RNA tabanlı referans malzemeler, laboratuvarlarda yapılan ölçümlerde her iki enzim basamağının kontrolü için iç kalite kontrol malzemesi olarak kullanılabilecek. Ayrıca, üreticiler bu malzemeyi, PCR kitlerine RNA tabanlı pozitif kalite kontrol malzemesi olarak ekleyerek kitlerinin güvenilirliğini de sağlayabilecek.
Soğutmadan dağıtıma
TÜBİTAK UME Müdürü Dr. Mustafa Çetintaş, yerli ve milli imkanlarla üretilen referans malzemeler ile yapılan PCR testlerinin kalitesini teminat altına aldıklarını anlatarak, “Bu malzemenin en önemli katkısı herhangi bir soğutma işlemine ihtiyaç duymaması. Malzemenin ülke içindeki paydaşlara dağıtımını soğutma işlemine maruz bırakmadan rahatlıkla yapabiliriz” ifadelerini kullandı.
Yeni kabiliyet kazandı
TÜBİTAK UME laboratuvarlarında yapılan çalışmalar, bir altyapı oluşmasını ve teknik deneyim elde edilmesini de sağladı. Laboratuvarlar, Covid-19 virüsünün mutasyona uğraması veya başka bir virüsün ortaya çıkması durumunda yeni RNA referans malzemelerinin üretimini çok kısa bir sürede gerçekleştirebilecek kabiliyete ulaştı.
Doğu Marmara Kalkınma Ajansı desteği ile üretildi
Referans Malzemeler, “Covid-19 ile Mücadele ve Dayanıklılık Programı” kapsamında “TR42/20/COVID/0035: 2019-nCoV Virüsünün Hızlı ve Güvenilir Şekilde Teşhisine Yönelik Tanı Kiti Referans Malzemesi Üretilmesi” başlıklı proje ile Doğu Marmara Kalkınma Ajansı’ndan destek aldı. 3 aylık proje sürecinin ardından “Donuk” ve “Liyofilize” olarak 2 farklı formda bin 250 referans malzeme üretildi.