Abdal Mehmed, Emir Sultan ile aynı devirde yaşamış bir Bursa evliyasıydı. Abdal Mehmed adını taşıyan camii onun sayesinde kazanı ve kepçesi altınla dolan Başçı İbrahim tarafından yaptırıldı.
Osmanlı Beyliği’nin kuruluş döneminde, Gâziyân-ı Rûm, Abdalân-ı Rûm ve Bâciyân-ı Rûm dediğimiz manevi şahsiyetlerin önemli rolleri olduğu bilinmektedir. Abdal Musa, Abdal Murat, Doğlu Baba ve Geyikli Baba gibi Abdal Mehmed bunların en meşhurlarıdır.
İznikli Eşrefoğlu Rumi, Bursa Sultanisi diye meşhur olan, Yeşil Medrese’de öğrenciyken aynı zamanda Abdal Mehmed'in müritlerindendi. Bir ramazan günü medreseden arkadaşları ile birlikte Mehmed Efendi’nin huzurunda otururken efendi ona döner ve “Medreseden danişmendler var, hadi bize köfteli çorba getir, iftarı onunla yapalım” der. Eşrefzade hemen çarşıya gider, her yere sorduğu halde bir türlü köfteyi bulamayıp sadece çorbayı alıp döner.
Geri dönen talebesinin çorbada köfte olmadığını söylemesi üzerine Abdal Mehmed hemen yan taraftaki arsadan bir parça toprak alır, balçık haline getirir ve ondan küçük parçalar halinde köfteler yaparak çorbanın içine atar.
İftar vakti geldiğinde müritleri Abdal Mehmed’i kırmamak için çamurdan köftelerle dolu çorbaya kaşık sallarlar. Ama bir de bakarlar ki çamur topakları nefis gerçek köftelere dönüşmüş.
Başçı İbrahim’in kazanı ve kepçesi ağzına kadar altınla doluydu
Emir Sultan’la aynı çağda yaşayan Abdal Mehmed’in tekkesine bir gün bütün Anadolu’dan gelen müritleri toplanır. Abdal Mehmed hazırlıksız yakalandığı bu ani ziyaret karşısında misafirlerini layığıyla nasıl ağırlayacağını düşünürken kapı çalınır. Gelen Başçı İbrahim’in çırağıdır. Çırak içi haşlanmış baş dolu büyük bir tepsiyi Abdal Mehmed’e uzatır.
Başçı İbrahim ertesi sabah uyandığında büyük kazanının ve kepçesinin altınla dolu olduğunu görür. Bundan sonra zengin olan Başçı İbrahim Abdal Mehmed Camii’ni yaptırır.
ABDAL MEHMED CAMİİ
Sultan II. Murat devrinde, Başçı İbrahim tarafından 854/1450 yılında yaptırılmıştır. 1,19x15,34 metre ölçülerinde, dikdörtgen boyutlu caminin üzeri iki kubbe ile örtülüdür. Kubbeleri ovaldir. Mahalle mescitleri içinde en büyüklerinden biridir.
Mihraba yeni çiniler konulmuştur. Son cemaat yerinin üzeri de, üç küçük kubbe ile örtülmüştür. Yazıtı bulunmayan cami, 1954 yılında Eski Eserleri Sevenler Kurumu aracılığıyla onarılmıştır. Cami halen sağlam ve ibadete açıktır.
Cami, eski kervan yolu üzerinde bulunması nedeniyle çok işlek bir yerdedir. Son cemaat yeri, diğer camilerden çok geniş ve farklıdır. Asıl ibadet alanına iki orjinal girip olup hem ahşap kapısı, hem de kapının konsolları son derece ilginçtir. Bu, Bursa camilerinde olmayan bir özelliktir.
Mihrapta güzel istalaftit süslemeler vardır. Güneybatıda minaresi vardır. Caminin önünde bir dibek taşı bulunmaktadır.
Yapı, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne aittir.
